Burgerschapdoelen in het Jeelo onderwijs

Jeelo biedt al meer dan 15 jaar wereldoriëntatie-onderwijs en dus ook burgerschapsonderwijs. Tegenwoordig is burgerschapsonderwijs steeds actueler geworden, want sinds 1 augustus 2021 is er een nieuwe wet burgerschapsonderwijs voor basisscholen en middelbare scholen. Hierin staat dat leerlingen zullen moeten gaan leren over de basiswaarden van een democratische rechtsstaat, zoals Nederland. Niet alleen kennis hierover hebben is belangrijk voor leerlingen, maar ze zullen ook de competenties die hierbij horen gaan ontwikkelen. Ze zullen bijvoorbeeld gaan  leren omgaan met mensen die ergens anders over denken dan zij zelf, leren hoe je een debat moet voeren en ontwikkelen hoe je je eigen mening kan vormen. Eind 2024 zijn er bij de SLO 6 conceptkerndoelen voor burgerschap verschenen:

1. Schoolcultuur
2. Diversiteit
3. Democratische waarden
4. Maatschappelijke betrokkenheid
5. Democratische betrokkenheid
6. Maatschappelijke vraagstukken

• SLO kerndoeldekkend
• 4 projecten
• 2x 4 weken per jaar
• o.b.v. 15 jaar ervaring WO onderwijs

Bekijk hier onze brochure.

Binnen de methode wereldorientatie heeft Jeelo 12 projecten ontwikkeld voor groep 1 t/m 8. Daarin zijn de 6 nieuwe concept kerndoelen burgerschap van het SLO al compleet verweven. De projecten gaan immers over maatschappelijk relevante onderwerpen en de deugden zijn erin verwerkt. Ook de 21e-eeuwse vaardigheden/competenties zitten in alle projecten.

De inspectie kijkt al een tijdje met onze scholen mee en is er erg over te spreken hoe de burgerschapsdoelen zijn ondergebracht in het Jeelo onderwijs. Via ons leerlingvolgsysteem kan je ook goed aantoonbaar maken wat je leerlingen op het gebied van burgerschap hebben geleerd, wat natuurlijk erg handig is voor de inspectie.

In onze 12 projecten komen verschillende maatschappelijke vraagstukken aan de orde, waardoor je aandacht besteedt aan SLO-kerndoel 6 van burgerschap. Doordat je maatschappelijke organisaties betrekt bij elk project creëer je een schoolcultuur voor leren met maatschappelijke organisaties op én buiten school. Dit is meteen SLO-kerndoel 1 van burgerschap. De andere 4 kerndoelen komen ook in alle projecten aan bod en vooral binnen de volgende 4 projecten:

• Omgaan met elkaar
• Inrichten van je eigen omgeving
• Leren voor later
• Leren van personen van vroeger

Juist voor scholen die (nog) geen ruimte hebben voor een complete methode wereldoriëntatie, hebben we deze 4 belangrijkste burgerschap projecten ondergebracht in een losse methode burgerschap. Hieronder lees je daar meer over.

Heb je nu (nog) geen tijd en ruimte om Jeelo wereldoriëntatie in zijn geheel te doen, maar wil je wel burgerschap op school gaan geven? Dat kan ook bij Jeelo! De 4 bovenstaand genoemde projecten zijn namelijk ondergebracht in een losse methode voor burgerschap, waarmee je de kerndoelen burgerschap van het SLO compleet afdekt.

Voor een goede spreiding van de burgerschapsdoelen doe je bij voorkeur 2 projecten burgerschap het ene jaar en 2 het jaar daarna. Daardoor doet een leerling binnen zijn basisschoolperiode elk project 4 keer, steeds op zijn eigen niveau en met een steeds grotere scope. Zo leren de leerlingen steeds meer over het maatschappelijk relevante onderwerp en dek je de SLO burgerschap kerndoelen af.

In de tabel zie je welke burgerschapsdoelen in welk project aan bod komen binnen deze losse methode burgerschap.

Burgerschap aanbieden op je basisschool was nog nooit zo makkelijk. Je hoeft niets meer uit te zoeken over de kerndoelen burgerschap en hoe je daarmee om kan gaan op school. Je dekt alles mooi af met onze methode met de 4 projecten. Daarnaast krijg je door met projecten te gaan werken ook meteen heel erg enthousiaste leerlingen en leerkrachten.

In 2012 sprak de Onderwijsraad in het advies ‘Verder met burgerschap’ al over deugden. Daarin staat onder andere: ‘De grote waarden van onze democratische rechtstaat kunnen het best worden overgedragen door de “kleine deugden” ervan te leren.’

Deugden zijn goede eigenschappen die te maken hebben met het ontwikkelen van je persoonlijkheid en met de omgang met elkaar.Goed leren omgaan met elkaar en talenten ontwikkelen en benutten zijn daarom belangrijke speerpunten binnen Jeelo. Leerlingen leren door het Jeelo burgerschapsonderwijs beter functioneren in de maatschappij en leren elkaar respecteren, nu en in hun latere leven.

Wat is eerlijk? Kan een leugentje om bestwil nu wel of niet? Wat is moed? En kun je ook te moedig zijn? Hierover praten met de leerlingen blijkt heel waardevol. Jeelo heeft daarvoor 14 deugden in de projecten verwerkt voor groep 1 t/m 8: vriendelijkheid, behulpzaamheid, zelfbeheersing, beleefdheid, eerlijkheid, volhardendheid, netheid, geduld, moed, zorgzaamheid, betrouwbaarheid, bescheidenheid, assertiviteit en verantwoordelijkheid.

De leerlingen praten met elkaar over de deugd en doen vervolgens ervaringen op in rollenspellen en tijdens het samenwerken in de projecten. Door in elk project een deugd centraal te stellen, werk je steeds aan burgerschap.

De deugden zijn sowieso verwerkt in alle 12 projecten van Jeelo binnen de methode wereldorientatie. Om deze deugden ook goed naar voren te laten komen binnen de 4 projecten van de losse methode burgerschap, staat er per project en per groep steeds een andere deugd centraal. In de volgende tabel staan die 4 projecten met de bijbehorende deugd en het projectresultaat per groep aangegeven. Zo zie je hoe, met welke deugden, de burgerschapsdoelen zijn verwerkt in de projecten

Burgerschap is compleet verweven in het Jeelo-onderwijs, zoals je ook terugziet in de basis van Jeelo: de 3 pijlers. Leerlingen leren binnen maatschappelijk relevante projecten in samenhang met hun directe omgeving op hun eigen niveau. Dat maakt dat leerlingen die Jeelo’en een goede basis ontwikkelen om een steeds belangrijker onderdeel te worden van de maatschappij.

Met de complete Jeelo-methode wereldoriëntatie kun je de burgerschapsdoelen dus ruim afdekken en de inspectie is zeer te spreken over ons burgerschapsonderwijs. Heb je (nog) niet de ruimte of tijd om met deze complete methode aan de slag te gaan? Dan hebben we nu ook de mogelijkheid om alleen de 4 projecten burgerschap af te nemen binnen onze methode burgerschap, zodat je de burgerschapdoelen gemakkelijk kunt verwerken in je eigen onderwijs. Je leert dan meteen, op een laagdrempelige manier, om te werken met projectonderwijs. Je zult zien dat dat heel veel meerwaarde zal bieden aan de leerkrachten én leerlingen. Meer dan 100 scholen werken met onze projecten en delen dagelijks de mooiste verhalen over hun enthousiaste leerlingen.